Maya’s
Geschiedenis van de Maya’s
Diep in de regenwouden van Midden-Amerika ontstond duizenden jaren geleden een mysterieuze beschaving: de Maya’s. Ze bouwden indrukwekkende steden met hoge tempels, verborgen tussen het groen. Hun kennis van astronomie en tijd was ongekend en eeuwen vooruit. De Maya’s lieten raadselachtige hiërogliefen en machtige stenen piramides achter. Tot op vandaag spreken deze overblijfselen tot de verbeelding. Wie waren deze mensen echt? Waarom verlieten ze plots hun bloeiende steden? En wat kunnen reizigers vandaag nog ontdekken in hun voetsporen? Het verhaal van de Maya’s is allesbehalve verteld. Elke ruïne fluistert geheimen. Elk pad leidt naar een nieuw stukje geschiedenis.

Maya's
Geschiedenis van de Maya’s
De Mayabeschaving was geen uniform rijk, maar eerder een netwerk van stadstaten die zich over duizenden jaren ontwikkelden en uitstreken over een groot deel van Meso-Amerika. De geschiedenis van de Maya’s kan grofweg worden onderverdeeld in drie periodes: de Preklassieke (2000 v.Chr. – 250 n.Chr.), de Klassieke (250 – 900 n.Chr.) en de Postklassieke (900 – 1500 n.Chr.) periodes.
Preklassieke periode
De Preklassieke periode wordt gekarakteriseerd door de vroege ontwikkeling van de Mayacultuur. Gedurende deze tijd begonnen de Maya’s zich te vestigen in de laagvlakten van het huidige Guatemala en Mexico, waar ze zich bezig hielden met de landbouw van voornamelijk maïs, bonen en pompoenen. In deze periode ontstonden de eerste grote steden, waaronder Nakbé en El Mirador in het huidige Guatemala. De Maya’s begonnen op deze plekken monumenten te bouwen, zoals piramides en pleinen, en ontwikkelden een vroege vorm van schrift en astronomie.
Klassieke periode
Bekende steden
De Klassieke periode wordt beschouwd als de hoogtijdagen van de Mayabeschaving. Gedurende deze tijd floreerden de Mayasteden, waaronder Tikal, Palenque, Copán, en Calakmul. Deze steden waren knooppunten van handel, politiek en religie. De Maya’s bouwden indrukwekkende piramides, tempels, paleizen en paleistuinen, en creëerden een complexe sociale structuur met een koninklijke elite aan de top.Wetenschap
Tijdens de Klassieke periode maakten de Maya’s grote vorderingen op het gebied van astronomie, wiskunde en schrift. Ze ontwikkelden een geavanceerd kalendersysteem, dat hen in staat stelde zowel de zonne- als maancyclus nauwkeurig te volgen. De beroemde Lange Telling-kalender werd gebruikt om belangrijke gebeurtenissen te markeren en het schrift bestond uit hiërogliefen die werden gebruikt voor zowel administratieve als religieuze doeleinden.Religie
Een ander belangrijk aspect van de Klassieke periode was de rol van religie in het dagelijks leven van de Maya’s. De Maya’s aanbaden een pantheon van goden, waarvan velen waren gekoppeld aan de natuur, zoals de zon, de maan en de regen. De heersers van de steden werden beschouwd als afstammelingen van de goden en hun macht werd versterkt door de rituelen en offers die werden uitgevoerd om de goden gunstig te stemmen. De meest dramatische en bekende rituelen waren de mensenoffers, die vaak plaatsvonden op de top van grote piramides, waar priesters rituele handelingen uitvoerden.Postklassieke periode
Steden in verval
De Postklassieke periode, die begon rond 900 n.Chr., werd gekarakteriseerd door de afname van veel van de grote Mayasteden in de laaglanden van het zuiden, zoals Tikal en Palenque. Er zijn verschillende theorieën over de oorzaken van de val van deze steden, waaronder droogte, overbevolking en interne conflicten. Echter, hoewel veel steden in het zuiden in verval raakten, bloeiden andere steden in het noorden van Yucatán op, zoals Chichén Itzá en Uxmal.Nieuwe centra
Gedurende de Postklassieke periode verschoof de focus naar nieuwe centra, die vaak beter waren gepositioneerd om met de regio’s te communiceren en handel te drijven. De Mayabeschaving in de Postklassieke periode had een meer gecentraliseerde politieke structuur en de machtige stadstaat Chichén Itzá werd een belangrijk centrum voor religie en cultuur. Ondanks deze verschuivingen bleef de Mayabeschaving invloedrijk, zowel in hun interne systemen als in de handel met andere Meso-Amerikaanse beschavingen.De Spaanse verovering
De Spaanse verovering in de vroege 16e eeuw, bracht een einde aan de macht van de Mayasteden. Hoewel de meeste Maya’s geen grote militaire kracht hadden om zich tegen de Spanjaarden te verzetten, gaven ze zich uiteindelijk over door een combinatie van oorlog, ziekte en verraad. Veel van de steden werden verlaten of vernietigd, maar de Mayacultuur overleefde, vooral in de afgelegen gebieden van Yucatán, Guatemala en Chiapas, waar de Mayataal en tradities nog steeds in stand worden gehouden.
Mayacultuur
De Mayabeschaving was een van de meest geavanceerde van de pre-Columbiaanse wereld, en dit blijkt niet alleen uit hun prestaties op het gebied van kunst en wetenschap, maar ook uit hun sociale structuur en filosofie. De Maya’s ontwikkelden een strikte hiërarchische samenleving waarin de koning of “Ajaw,” het hoogste gezag had. De Ajaw werd beschouwd als een goddelijk heerser en was verantwoordelijk voor het handhaven van de harmonie tussen de mensen en de goden.
Onder de koning bevond zich een aristocratische elite van priesters, krijgers en ambachtslieden, gevolgd door boeren en handelaars, en op de laagste treden van de samenleving stonden de slaven, vaak gevangenen van oorlogen. Het was een complexe samenleving waarin de rollen van individuen en groepen sterk bepaald werden door de sociale klasse.
De Maya’s geloofden dat de wereld werd beheerst door krachten van de natuur en hun religie was diep verbonden met de rituelen van de landbouw. Het ritueel van het zaaien en oogsten van maïs werd gezien als een symbool van de dood en wedergeboorte, wat hen leidde tot de overtuiging dat de goden constant werden gevoed door offers, vooral mensenoffers. Deze rituelen speelden een belangrijke rol in het leven van de Maya’s en benadrukten het belang van religie in hun dagelijkse handelen.
Kunst en architectuur
Mayakunst en -architectuur zijn een van de meest opvallende aspecten van hun cultuur. De Maya’s waren ongelooflijk vaardig in het maken van gedetailleerde beelden, vazen en schalen, vaak met iconografie die verband hield met religie en de goden. Ze maakten gebruik van verschillende materialen, zoals jade, obsidiaan en klei, en hun werk was vaak zeer verfijnd, met gedetailleerde gravures en symbolen.
De architectuur van de Maya’s is nog steeds een van hun grootste prestaties. Ze waren bedreven in het bouwen van indrukwekkende piramides, tempels, paleizen en balvelden. Een van de belangrijkste kenmerken van Maya-architectuur is de puuc-stijl, die te zien is in steden als Uxmal, gekarakteriseerd door versierde gevels en verfijnde steenhouwen. De steden waren vaak goed gepland met pleinen, netwerken van wegen en vaak een centraal plein voor openbare rituelen en evenementen.
De piramides die in heel Meso-Amerika zijn gevonden, zijn niet alleen symbolisch, maar ook functioneel met tempels op de toppen die bedoeld waren voor religieuze rituelen. Deze piramides werden gebouwd met een complexe kennis van wiskunde en astronomie, zodat ze perfect uitgelijnd waren met de hemellichamen.
Mayaschrift
Het Mayaschrift is een van de meest geavanceerde en complexe schriften uit de oude wereld. Het bestond uit een combinatie van logogrammen (symbolen die woorden of ideeën vertegenwoordigen) en syllabische tekens (symbolen die lettergrepen weergeven). Het schrift werd voornamelijk gebruikt voor religieuze, historische en dynastieke inscripties, vaak op monumenten, stèles, muren van tempels en in codices.
Er zijn duizenden hiërogliefen en ze waren ingedeeld in twee hoofdtypen: logografisch (waar elk symbool een woord of idee representeerde) en fonetisch (waar symbolen een bepaalde klank of lettergreep uitdrukken). Deze combinatie maakte het schrift bijzonder krachtig en veelzijdig. Het werd vaak gebruikt voor het vastleggen van de genealogieën van koningen, belangrijke gebeurtenissen, oorlogen en religieuze rituelen.
In de moderne tijd hebben wetenschappers dankzij het ontcijferen van een aantal van deze hiërogliefen veel kennis vergaard over de Mayacultuur, hun politiek, sociale structuur en religie. Veel van de inscripties die voorheen onbegrijpelijk waren, zijn nu deels ontcijferd, hoewel het volledige schrift nog niet volledig begrepen wordt.
Mayascripts werden echter niet alleen voor administratieve of politieke doeleinden gebruikt, maar ook voor spirituele en filosofische optekeningen. De complexiteit van het schrift weerspiegelt de verfijning van de Mayabeschaving op het gebied van taal en communicatie.
Mayakalender
De Maya’s waren briljante sterrenkundigen en wiskundigen. Ze ontwikkelden verschillende kalendersystemen, waarvan de Lange Telling en de Haab het bekendst zijn. De Lange Telling was een cyclus die werd gebruikt om grote periodes van tijd te meten, terwijl de Haab een zonnekalender was die 365 dagen telde. Deze kalenders waren uiterst nauwkeurig en werden gebruikt om belangrijke gebeurtenissen zoals religieuze ceremonies en politieke rituelen te plannen. De Maya’s kenden zelfs de zonsverduisteringen en andere astronomische verschijnselen die zich over lange perioden voordeden.
De naam “Maya” komt van de oude stad Mayapan in Yucatán, het laatste grote Maya-centrum van de Postklassieke periode.
Mayapan
Mayapan was een belangrijke Mayastad in het noorden van Yucatán, die bloeide tussen 1200 en 1450 na Christus. Het was een van de laatste grote steden van de Mayabeschaving en fungeerde als het politieke en culturele centrum van de regio tijdens de Postklassieke periode. Mayapan wordt vaak genoemd als de “laatste hoofdstad” van de Maya’s, vooral na de val van andere grote stadstaten zoals Chichén Itzá.
De stad was goed gepland, met een indrukwekkend netwerk van gebouwen, muren en poorten die de stad omgaven. Het had een centrale plaza, piramides en tempels, evenals een grote hoeveelheid stèles en inscripties die helpen bij het begrijpen van de politieke en religieuze betekenis van de stad.
De naam “Maya” wordt vaak geassocieerd met Mayapan, aangezien het een van de laatste bloeiende steden was voordat de regio werd getroffen door interne conflicten en de Spaanse verovering. Mayapan stond bekend om zijn politieke en militaire invloed en werd geregeerd door een confederatie van verschillende Maya-dynastieën.
Vandaag de dag zijn de ruïnes van Mayapan een belangrijke archeologische vindplaats en bezoekers kunnen de goed bewaarde piramides, tempels en muurschilderingen verkennen die het rijke culturele erfgoed van de Maya’s weerspiegelen.

Bezienswaardigheden Maya’s
Chichén Itzá
Chichén Itzá is waarschijnlijk de meest beroemde en iconische Mayaruïne in Mexico. Gelegen op het schiereiland Yucatán, was Chichén Itzá een belangrijke stadstaat en een van de grootste en machtigste centra van het Mayarijk. Het werd in de 6e eeuw gesticht, maar bereikte zijn hoogtepunt tussen 750 en 1200 na Christus. De stad is beroemd om zijn indrukwekkende architectuur en het meest herkenbare monument is de Piramide van Kukulkán (ook wel de “El Castillo” genoemd). De site is een van de Nieuwe Zeven Wereldwonderen, waardoor het een must-see is voor elke reiziger.
Tikal
Tikal is een van de grootste en meest indrukwekkende Mayaruïnes in de regio Petén in Guatemala. De stad was een belangrijk centrum van de Mayacultuur en bloeide tussen de 6e en 9e eeuw na Christus. Het werd bewoond door een aantal invloedrijke heersers en was een belangrijke speler in de politieke, economische en militaire aangelegenheden van het Maya-gebied. Wat Tikal bijzonder maakt, is de grootte en de indrukwekkende hoogte van de tempels, met spectaculaire uitzichten, waarbij je de omliggende jungle kunt zien. Het geluid van de natuur, met brulapen en tropische vogels op de achtergrond, maakt het een magische ervaring.
Palenque
Palenque is een andere belangrijke Maya-ruïne in Mexico, gelegen in de staat Chiapas. Het was een bloeiende stad in de 7e en 8e eeuw na Christus en het is vooral bekend om zijn uitstekende architectuur en kunst, evenals de indrukwekkende grafkamer van Pakal de Grote, een van de grootste Maya-heersers. Pakal regeerde de stad van 615 tot 683 na Christus en zijn graf is een van de belangrijkste archeologische vondsten van de Maya-beschaving. Wat Palenque extra bijzonder maakt, is de combinatie van de goed bewaarde ruïnes en de omliggende jungle, die de site een mysterieuze en betoverende sfeer geeft.
Uxmal
Uxmal is een van de best bewaarde Mayasteden in het zuiden van Mexico, gelegen in het gebied Yucatán. De stad bloeide tussen 600 en 900 na Christus en is beroemd om de unieke Puuc-architectuur. De term “Puuc” verwijst naar een stijl van Maya-architectuur die gekarakteriseerd wordt door het gebruik van geometrische patronen, versierde gebouwen en een sterk gebruik van stucwerk. De stad is minder drukbezocht dan Chichén Itzá, waardoor het mogelijk is om in relatieve rust van de indrukwekkende architectuur te genieten.
Copán
Copán ligt in het westen van Honduras, vlak bij de grens met Guatemala. Het was een belangrijke Mayastadstaat die bloeide van ongeveer 400 na Christus tot 800 na Christus. Copán is vooral beroemd om zijn stèles en altaren, die gedetailleerde inscripties en afbeeldingen bevatten van de heersers van de stad en belangrijke gebeurtenissen in hun heerschappij. Vooral reizigers die geïnteresseerd zijn in de schrift- en beeldtaal van de oude beschaving kome hier aan hun trekken.